नेपाली दर्शकहरूले सधैं बलिउडका महानायक देव आनन्दलाई उच्च सम्मानका साथ सम्झिन्छन् । पर्दामा उनको रोमान्टिक शैली, तीक्ष्ण बुद्धि र आकर्षक व्यक्तित्व जस्तै, व्यक्तिगत जीवनमा पनि नेपालप्रति उनको गहिरो आत्मीयता थियो ।
देव आनन्द पहिलोपटक नेपाल आउनु भएको प्रसंग ऐतिहासिक थियो -स्व. राजा वीरेन्द्रको विवाहमा, जहाँ उहाँलाई राजा महेन्द्रले अतिथिको रूपमा आमन्त्रण गर्नुभएको थियो । यही क्षणदेखि सुरु भएको सम्बन्ध पछि पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रसम्म फैलियो, जसले गर्दा आनन्द काठमाडौं दरबारको लागि नजिकको नाम बने ।
नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा अझै पृथक रहेको समयमा देव आनन्दले यहाँ फिल्म खिचेर नयाँ बाटो खोलिदिनुभयो । हरे राम हरे कृष्ण (१९७१) -जसमा ‘दम मारो दम’ जस्तो लोकप्रिय गीत समावेश छ । य चलचित्रले नेपाललाई भारतीय सिनेमामा अद्वितीय सौन्दर्यका रूपमा प्रस्तुत गर्यो । इश्क इश्क इश्क (१९७४) -नेपालकै हिमाल र उपत्यकामा खिचिएको यस फिल्मले अझै बलियो सम्बन्ध गाँस्यो । यी चलचित्रहरूले नेपाललाई केवल सुन्दर दृश्य मात्रै नभई रोमान्टिक र रहस्यमय कथाको पृष्ठभूमि बनाए ।
प्रख्यात निर्देशक नीर शाहका शब्दमा, देव आनन्दको अभिनयशैली र फिल्म बनाउने उत्साह अनौठै थियो । उहाँले एकपटक दरबार हत्याकाण्डमा आधारित फिल्म बनाउन घोषणा समेत गर्नुभएको थियो -जसले उहाँको निर्भीक र सिर्जनशील स्वभावलाई झल्काउँछ ।
देव आनन्द केवल बलिउडका नायक मात्र रहेनन्, उहाँले नेपाल र भारतबीच संस्कृतिक पुलको काम गर्नुभयो । राजपरिवारसँगको आत्मीयता, नेपाललाई पर्दामा उतार्ने pioneering साहस, र नेपाली दर्शकसँगको आत्मीय व्यवहार -यी सबैले उहाँलाई नेपालीहरूको मनमा अमिट बनाए । आज जब नेपालीहरूले देव आनन्दलाई सम्झन्छन्, उनीहरू केवल पर्दाका रोमान्टिक नायक होइन, तर नेपाललाई दक्षिण एसियाली सिनेमाको नक्सामा राखिदिने सांस्कृतिक राजदूतका रूपमा पनि सम्झिन्छन् ।
